home  obrazy  muzyka  gramy  kontakt  linki   recenzje    

 

 

Słowo ‘klezmer’ to połączenie dwu hebrajskich słów - znaczeń:  kley -narzędzie, naczynie, instrument oraz  zemer -śpiew.

Muzyka klezmerska, wykonywana głownie przez Żydów (z biegiem czasu pochodzenie żydowskie przestało być konieczne) w potocznym rozumieniu znaczyła i znaczy tyle, co muzyka żydowska.

Nie jest to jednak tak jednoznaczne pojęcie muzyczne.

W repertuarze klezmerskim, oprócz tradycyjnych tańców i melodii żydowskich znajdowała się również muzyka ludowa lokalnych - nieżydowskich społeczności i grup etnicznych (np.Cyganów). Grano także typowe melodie zabaw miejskich, a nawet lekkie utwory klasyczne i przeboje wodewilowe.

I tak na przykład, w latach 20-tych i 30-tych XX wieku, w repertuarze klezmerskim,  pomiędzy europejskimi kadrylami, walcami, tangami i polkami, pojawiły się popularne amerykańskie tańce takie jak: charleston, czy fox-trot, jak również repertuar musicali.

 

Cymbaliści i klezmerzy żydowscy grali znakomicie muzykę polską. Józef Elsner- wybitny kompozytor polski XIX wieku, nauczyciel Chopina - w jednej z korespondencji pisanej w 1805 roku do "Allgemeine Musikalische Zeitung" w Lipsku, stwierdza m. in.: "Muzykanci żydowscy grają poloneza w tak doskonałym duchu polskim, że nikt im w tym nie dorówna"

Klezmerzy raczej nie „grzeszyli” wykształceniem muzycznym, jednak wielu z nich było wysokiej klasy wirtuozami. Niektórzy zresztą przeszli z klezmerstwa do wyedukowanej, artystycznej sztuki wykonawczej. Tradycję muzykowania przekazywano z pokolenia na pokolenie, najczęściej w rodzinie. Ojciec był mistrzem dla syna, a ten z kolei przekazywał zdobyte doświadczenie swemu potomkowi. Tak powstawały całe dynastie klezmerskie pielęgnujące dorobek przodków.

Nie inaczej rzecz się miała w „kulturowym tyglu” Karpat, tyle, że tu pojęcie ‘klezmer’ i ‘muzyka klezmerska’ jest znacznie obszerniejsze. Składa się na nie bogactwo kulturowe wielu nacji zamieszkujących Karpaty, a oprócz tego znaczna migracja społeczności / w tym klezmerów/ pochodzenia żydowskiego w obrębie tego dość hermetycznego obszaru.

Dla nas klezmer z Karpat to żywy przykład możliwości połączenia kulturowo różnych form i stylów muzycznych w jedną fascynującą całość.

W muzykę, zawierającą w sobie pewien zrozumiały i bliski nam wszystkim sens.

Muzykę bez granic.

 

 
                    home  obrazy  muzyka  gramy  kontakt  linki   recenzje                                                                banereczek        design BAKMYK